Değerli Üyemiz,
İlk olarak 2019 yılının Aralık ayında Çin’in Wuhan kentinde ortaya çıkan ve halihazırda etkileri yoğun olarak ülkemizde de hissedilen corona virüsün, tıbbi ve toplumsal sonuçları yanında hukuki sonuçlarının da olacağı açıktır.
İşverenlerin işçilerini gözetme ve iş sağlığı ve güvenliğini temin borcu 4857 sayılı İş Kanunu ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’ndan doğmaktadır.
Corona virüsü salgınının yaşandığı bugünlerde, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu hükümleri uyarınca, işyerinde yapılan iş sağlığı ve güvenliği uygulamaları kapsamında uygulanması zaruri en önemli işlemlerden bir tanesi, işyerinde risk değerlendirmesinin yapılmasıdır. Anılan Kanun’un 3. maddesinin 1. fıkrasının (ö) bendinde risk değerlendirmesi;
“İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek tehlikelerin belirlenmesi, bu tehlikelerin riske dönüşmesine yol açan faktörler ile tehlikelerden kaynaklanan risklerin analiz edilerek derecelendirilmesi ve kontrol tedbirlerinin kararlaştırılması amacıyla gerekli çalışmaların yapılması” şeklinde tanımlanmıştır.
Kanun’un 4. maddesinde işverenin risk değerlendirmesi yapması veya yaptırması, işverenin genel yükümlülükler arasında sayılmıştır.
Bu kapsamda, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun 10. ve 30. maddelerine dayanılarak çıkartılan İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği’nin 8. maddesinin 3. fıkrası;
“Toplanan bilgiler ışığında; iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili mevzuatta yer alan hükümler de dikkate alınarak, çalışma ortamında bulunan fiziksel, kimyasal, biyolojik, psikososyal, ergonomik ve benzeri tehlike kaynaklarından oluşan veya bunların etkileşimi sonucu ortaya çıkabilecek tehlikeler belirlenir ve kayda alınır. Bu belirleme yapılırken aşağıdaki hususlar, bu hususlardan etkilenecekler ve ne şekilde etkilenebilecekleri göz önünde bulundurulur.” şeklinde düzenlenmiştir.
Bu kapsamda yine anılan Yönetmeliğin 8. maddesinin 3. bendinin (g) bendi uyarınca risk değerlendirmesine çalışma ortamına ilişkin hijyen koşulları ile çalışanların kişisel hijyen alışkanlıklarından kaynaklanabilecek tehlikeler de girmektedir. Bu sebeple corona virüs ile ilgili Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan tıbbi tanımda, virüsün bulaşıcı ve salgına sebep olabilecek özelliği sebebiyle, işyerinde çalışanların hijyen koşulları ile çalışanların kişisel hijyen alışkanlıkları virüsün yayılması bakımından risk oluşturduğu ifade edilebilir.
Yine, İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği’nin 10. maddesinde risk kontrol adımlarının detayları düzenlenmiştir.
İlgili Yönetmelik maddesinden anlaşılacağı üzere işverenin işyerinde;
➢ Risk değerlendirmesi kapsamında risklerin tespit edilmesi,
➢ Riskler için uygun kontrol tedbirlerinin alınması,
➢ Kontrol tedbirlerinin uygulanıp uygulanmadığının denetlenmesi,
➢ Risk değerlendirmesine ilişkin tüm doküman, bilgi ve belgelerin saklanması yükümlülükleri mevcuttur.
Bu yükümlülüklerin ihlali ve/veya yerine getirilmemesi halinde işyerinin yer aldığı tehlike sınıfına ve çalışan sayısına göre değişkenlik gösteren idari para cezası tahakkuk edilmesi riski gözden kaçırılmamalıdır.
İşverenin iş sağlığı ve güvenliği uygulamaları ve mevzuat kapsamında olan sorumluluklarından bir tanesi de işyeri hekimleri ile ilgilidir.
Nitekim; İşyeri Hekimi ve Diğer Sağlık Personelinin Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmeliğim md. 9 / 2 c-8 bendi uyarınca işyeri hekiminin;
“Bulaşıcı hastalıkların kontrolü için yayılmayı önleme ve bağışıklama çalışmalarının yanı sıra gerekli hijyen eğitimlerini vermek, gerekli muayene ve tetkiklerinin yapılmasını sağlamak.” yükümlülüğünü düzenlemektedir.
Bu kapsamda, işyeri hekiminin de corona virüs ile ilgili işyerinde gerekli eğitim, bilgilendirme ve muayene yükümlülüğünü düzenli olarak yerine getirmesi yasal zorunluluktur.
Yargıtay 21. Hukuk Dairesi’nin 15.04.2019 tarihli bir kararında işçinin yurtdışı görevinde H1N1 (Domuz Gribi ) virüsü kapması sonucunda vefat etmesi iş kazası olarak kabul edilmiştir. Güncel tarihli bu karar, benzer şekilde işçinin corona virüsü işyerinde kapması sebebiyle vefat etmesi halinde, bu durumun da hukuki açıdan iş kazası olarak değerlendirilmesi ihtimalini karşımıza çıkarmaktadır. Bu kapsamda corona virüsü ile ilgili olarak işverenlerin hukuki risklerini en aza indirmesi amacıyla;
➢ İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulu’nun toplanarak konunun değerlendirilmesi ve işyeri özelinde alınacak önlemlerin ivedilikle tespit edilmesi,
➢ Koronavirüs ile ilgili bilgilendirme notlarının hazırlanması ve çalışanlara duyurulması,
➢ Bilhassa yurtdışına giden çalışanlar için işyeri hekiminin de görüşü alınarak özellikle Sağlık Bakanlığı tarafından tavsiye edilen 14 günlük tecrit süresine riayet edilerek işçinin uzaktan çalışma esasına tabi tutulması,
➢ İşyeri hekimi tarafından işyerinde gerekli muayene ve bilgilendirmenin güncel olarak yapılması ve çalışanların sağlık durumunun sıkı takip edilmesi tavsiye edilmektedir.
Bulaşıcı Hastalıklar Sürveyans ve Kontrol Esasları Yönetmeliği’nin 10. maddesinin 1. fıkrası maddesi uyarınca; bildirim sistemi kapsamında bir bulaşıcı hastalığın ihbarı ve bildiriminden, Bakanlığın belirlediği usul ve esaslar çerçevesinde sağlık hizmeti veren bütün kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişiler sorumlu bulunmaktadır.
Saygılarımızla,
