KAVAKLIDERE

Aydın-Muğla karayolu üzerinde, Çine vadisini aşıp Yatağan’a yaklaştığınızda yol kenarındaki açıklıklarda çeşitli el sanatları ürünlerinin ve süs eşyalarının yer aldığı tezgahlar gözünüze çarpacak. Çoğu bakırdan yapılmıştır bunların ve anayoldaki sapaktan yaklaşık 26 km ötedeki Kavaklıdere ilçesinden getirilip burada satışa sunulmaktadır.

Bu güzel ürünlerin yapıldığı Kavaklıdere’yi ve ilçeye bağlı Menteşe beldesini görmek için yarım gününüzü ayırmaya değer.

Denizden yüksekliği 700-800 metre olan ve Ormanla kaplı bu iki beldenin sakinleri yörüklerdir. Yörük kültürü düğünlerde, yayla şenliklerinde yaşatılır.

Kavaklıdere’de bakır işlemeciliği, kalaycılık, marangozluk, halıcılık gelişmiştir. El sanatları ve süs eşyalarının ünü Muğla sınırlarının ötesindedir. Türkiye’nin her tarafında çerezcilerin kullandığı leblebi tavaları buradan gider. Kavaklıdere’nin Otantik Bakırcılar çarşısını mutlaka gezmelisiniz.

BİTKİ ÖRTÜSÜ VE YABAN HAYATI

İlçenin yaklaşık %70’i çam ormanıyla kaplı. Toros lalesi, kardelen, Adaçayı gibi çayı da yapılan Göktepe otu yöreye has bitki türleri arasında. Kuzu göbeği ve çintar denilen mantar türleri ise köy mutfağının değişmezleri arasında ve aynı zamanda köylüler için gelir kaynağı.

Ormanlarda boy yaban domuzu yaşıyor. Kışın domuz avcılığı ilgi görüyor.

YAYLALAR

Gökçukur yaylası 1700 rakımlı. Tümüyle orman kaplı yaylada Orman İşletme Müdürlüğüne ait oberj türü konaklama ünitesi bulunuyor. Menteşe’ye 5, Kavaklıdere’ye 15 km uzaklıktaki Yerküpü yaylası ise bölgenin en popüler yaylası.

KALAYCILIK DİLİ

Bakırcılık Kavaklıdere ile o kadar özdeşleşmiş ki, “Kalaycılık Dili” denilen bir dil gelişmiş bu mesleği yapanlar arasında. Bakıra “palle” diyorlar mesela. Müşteriye metrek, paraya nezilli, namaza imam işi, 1’e sama, 2’ye kulak.

Diğerleri ise şöyle:

-Cimitçi: Öğretmen
-Partal: Elbise
-Mazın: Silah
-Sürtmek: Yemek,içmek
-Manigadı: Köpek
-Tünemek: Yatma, uyuma
-Yanbol: Polis, asker
-Çeklemek: Bakmak
-Dibo: Yok
-Tuna: Çok
-Yıkım: İyi, güzel
-Kös: Kötü, çirkin
-Sarıgenek: Altın

KAVAKLIDERE ÇEVRESİNDE ANTİK YERLEŞİMLER

Hyllarima: Yatağan-Kavaklıdere yolu üzerinde, Kavaklıdere kavşağı yakınlarındaki Çayboyu köyü içinden geçip 7 km ötedeki Derebağ köyüne çıkacaksınız. Hyllarima antik kenti kalıntıları biraz yukarıda, tepenin çevresine yayılmış.

İyi durumda bir Roma dönemi tiyatrosu, sur kalıntıları, kaya mezarları dikkati çeken kalıntılardır Ullarima’dan bugüne kalan.

Kavaklıdere Menteşe beldesi yakınlarındaki Çamyayla’da ise Kyon kalıntıları var. Kyon, bir Karia kenti. Köy içinde Roma dönemi tiyatrosu, sunak taşları kalıntılarını göreceksiniz.

MENTEŞE VE YERKÜPE YAYLASI, MAĞARASI

Kavaklıdere’ye gelmişken Menteşe beldesine ve beldeye 2 km uzaklıktaki Yerküpe yaylasına gitmeyi unutmayın.

Yeşil çam ormanları ile çevrili Menteşe de bir yörük yerleşimi. Belde, Kocoçay’ın aktığı vadinin engebeli dik yamaçlarına kurulmuş. Beldeye özgü tarihi evlerin bir bölümü ayakta. Büyük bölümü ise 1955 yangınıyla yok olmuş.

Vadinin diğer yakasında Yerküpe yaylası yer alır. Denizden yükekligi 800 metre olan Menteşe ve Yerküpe yaylası yazın sıcak günlerinde bile bunaltıcı olmayan havasıyla sizi çekecektir kendisine. Bakırcılık ve kalaycılık Menteşelilerin de ata mesleği. Cevizi, kestanesi, elması ve pekmezi meşhurdur Menteşe’nin. İsparta ve Milas türü halıcılık da yaygın ve çarşısından uygun fiyatla satın alabilirsiniz.

YERKÜPE YAYLASI VE MAĞARASI

Yerküpe yaylası, asırlık çınarları, 5 ayrı yerden kaynayan buz gibi doğal kaynak suları, geniş çayırlık alanı, çağlayanı ve mağarası ile bir doğa harikası. Her yıl Haziran ayı sonunda yağlı güreşler düzenleniyor bu yaylada. Bir şenlik havasında yapılan, bir gece önce şarkılı türkülü konserlerin yer aldığı, aşıkların karşılıklı atıştığı güreşler yerli ve yabancı turistleri yaylaya topluyor.

Yayla, özellikle bahar ve yaz aylarında spor kulüpleri ve doğa sporları tutkunlarının da ilgisini çekiyor.

Alanın hemen yakınında bulunan Yerküpe Mağarası belediye olanaklarıyla ziyaretçiye açılmış. Valilik aydınlatma çalışmalarını sürdürüyor. 100 metre uzunluğunda tek bir galerisi bulunan, girişi ile çıkışı arasında 17 metrelik yükselti farkı olan mağaraya Rehber eşliğinde girilmeli. Damlataşları, sarkıtları, küçük su havuzlarının etkileyici olduğunu not edelim.

Mağara doğal SİT olarak korumaya alınmış. Civarındaki mesire yeri ve hemen yakınından geçen Benek Çayının yeşillikler arasında oluşturduğu güzellik mağara ziyaretine ayrı bir keyif katıyor.

ÖNEMLİ TELEFONLAR

-Yangın 110
-Acil Servis 112
-Polis İmdat 155
-Orman Yangını 177
-Kaymakamlık (0 252) 592 71 18
-Belediye Başkanlığı (0 252) 592 73 79
-İlçe Jandarma Komutanlığı (0 252) 592 79 01
-Menteşe Belediye Başkanlığı (0 252) 594 50 71
-Menteşe Sağlık Ocağı (0 252) 594 51 02

ULAŞIM

Muğla-Aydın karayolunun 24.km.sinden(Yatağan’dan 2 km sonra) sağa ayrılan Yatağan-Bozdoğan yolu 26 km sonra Kavaklıdere ilçesine ulaşır. Menteşe Kasabası Kavaklıdere’nin 5 km güneydoğusundadır. Kavaklıdere, Aydın’ın Bozdoğan ilçesine 35 km uzaklıktadır.

Yatağan’dan Kavaklıdere ve Menteşe’ye sabah 07.00-20.00 saatleri arasında minibüs seferleri yapılıyor. Aydın’ın Bozdoğan ilçesinden de 08.00-18.00 saatleri arasında minibüs seferleri var.

YERKÜPE MAĞARASI

Mağara ise Menteşe nin 2km. güneyindedir. Doğu Menteşe dağları üzerinde bulunan Yerküpe mağarası, Genek çayının bir kolu olan Hebil deresi üzerinde yer alır.

Mağaranın yakınında Kavaklıdere-Menteşe -Çamyayla köyü geçmektedir. Yerküpe mağrasının hemen üzerinde bulunan düzlük, piknik ve güreş alanı olarak düzenlenmiştir.

Mağara tipi olarak geçit konumlu yarı aktiftir. Mağaranın toplam uzunluğu 100m. Olup, tek bir galeriden meydana gelmiştir. Genel olarak vadi tabanının eğimine uygun şekilde uzanan mağaranın üst girişi ile alt çıkışı arasında 17m.lik yükselti farkı vardır. Mağara içindeki küçük iniş ve çıkışlar, tavandan düşen bloklar ve damlataş birikimlerinden kaynaklanmaktadır. Genişliği 3-10m. Tavan yüksekliği ise 2-8m.arasında değişen Yerküpe mağarasının tabanında çakıl ve kum yığınları yer alır. Tabana yakın kenarlarda ve yan duvarlarda sarkıt ve dikitler mevcuttur. Özellikle havuzlar ilginç bir görünüme sahiptir. İçleri su ile dolu olan havuzların boyutları ve derinlikleri, bulunduğu bölgeye göre değişmektedir.

Yerküpe mağarası, genç bir mağaradır. Doğal köprü özelliğinde olan mağara, oluşum ve gelişim yönünden ilginçtir. Gerek mağara içi damlataşların ve gerekse doğal çevrenin güzelliği nedeniyle turizm amaçlı kullanıma son derece uygundur. Ayrıca mağaranın üst kesimi piknik ve dinlenme alanı olarak düzenlenmiştir.